مترو، بهترین جا برای شنیدن و خواندن داستان است
كار در محل: مصطفی رحماندوست، شاعر و نویسنده نام آشنای كودك و نوجوان، پیشنهادهایی برای ترویج فرهنگ مطالعه در فضاهای شهری مانند مترو دارد.
به گزارش كار در محل به نقل از مهر، رحماندوست می گوید: به تعبیر یونسكو ما ۱۷ میلیون كودك و نوجوان در كشور داریم، اما تیراژ كتاب های كودك ما هزار عدد است. این آمار و نمونه های مشابه چندان رضایت بخش نیستند. كشورهایی كه سطح مطالعه در آن ها بالا است، نیازی به تبلیغ این كه مسافران چطور وقت خویش را در مترو یا اتوبوس بگذرانند، ندارند. در این كشورها مردم برای خود برنامه ریزی می كنند و در سفرهای شهری و بین شهری مطالعه می كنند. این مطالعه هم به كتاب های كاغذی محدود نیست و انواع مطالعه كاغذی و الكترونیكی را شامل می گردد. وی در این زمینه هم آرزوهایی دارد و می گوید: به شخصه هر وقت می بینم مردم كشوری در مترو مطالعه می كنند، حسودی می كنم. برای این كه از این حس بكاهم، تصمیم گرفته ام زمان های زیادی كه در ترافیك می گذرانم را به كتاب های صوتی گوش دهم. رمان های نخوانده، كتاب هایی كه دوست دارم و سخنرانی هایی كه نشنیده ام را آماده می كنم و در ماشین گوش می دهم. از این بابت خیلی خوشحالم، چون اعصابم در ترافیك آرام است و اصلاً نمی فهمم كی به مقصد می رسم. در نتیجه نخستین پیشنهاد من این است كه خود مردم به فكر وقت زیادی كه در فضاهای شهری می گذرانند باشند. این زمان ارزش دارد و مردم باید برای وقت خودشان برنامه ریزی كنند و مطالعه داشته باشند. بسترسازی با نگاهی به تجربه های گذشته
این شاعر و مدیر فرهنگی كشور توضیح می دهد كه از آن جاكه فرهنگ مطالعه در كشور ما فراگیر نیست، مسئولان شهری و حمل ونقل عمومی می توانند نقش مهمی ایفا كنند: البته چند كار در این حوزه انجام شده است، به عقیده ی من باید هزینه ی فرهنگ سازی را بپردازیم تا مردم به فضاهای چون مترو به چشم فرصتی برای مطالعه نگاه كنند.
محتوای كوتاه، متنوع و لذت بخش برای تبدیل مطالعه به یك مد اجتماعی
رحماندوست ادامه می دهد: یك راهكار این است كه داستان های كوتاه الكترونیكی یا كاغذی را در اختیار مسافران مترو بگذاریم. مسافران باید بتوانند در فرصت چند ایستگاهی كه از مترو یا اتوبوس استفاده می نمایند این كتاب را مطالعه كنند و به آخر برسانند. به عقیده ی من درك لذت مطالعه سبب می گردد كه هدف اصلی ما محقق شود و خود مردم برای گذران وقت شان در فضاهای شهری برنامه ریزی كنند. در واقع مطالعه باید به یك مد اجتماعی تبدیل گردد. برای این كار باید در درجه ی اول سلیقه ی متنوع مردم را به رسمیت بشناسیم. بعضی از طرح های ترویج مطالعه بیشتر جنبه ی هدایتی دارند و به سلیقه ی مردم فكر نمی كنند. امروزه همه جای كشور پر از تبلیغات فكری و سیاسی است. باید محتوایی را در اختیار مخاطب قرار بدهیم كه لذت خواندن را به او بچشاند. برای مثال داستان های كوتاه شیرین و طنز گزینه ی مناسبی برای سفرهای شهری است. سلیقه ی طنز مردم ایران خیلی زیاد است و برای مواجهه با بدترین مسائل هم از طریق شوخی و طنز وارد می شوند. در نتیجه این كتاب ها باید محتوای طنز داشته باشد، سخت خوان نباشد، نیاز به تفكر طولانی نداشته باشد، ولی درعین حال بازاری و بی كیفیت هم نباشد. این محتوا علاقه مندی اولیه را در مخاطب بوجود می آورد و در ادامه خود فرد است كه كتاب های مورد نظرش را انتخاب می كند و می خواند. احترام به سلیقه متنوع مخاطباو به پرهیز از كار سلیقه ای در ترویج كتاب خوانی هم تصریح دارد؛ می گوید: البته انتخاب این كتاب ها كار سختی است. اگر عده ای متفكر با آزادی عمل دورهم بنشینند و مجبور به تكرار كلیشه ها نباشند، ادبیات كشور ما آن قدر ظرفیت دارد كه از دل آن آثاری مورد علاقه ی عموم عرضه نماییم. ما باید محتوایی به مخاطب بدهیم كه بتواند پز دانستن آن را بدهد. برای مثال فرد باید بتواند وقتی از مترو بیرون رفت در صحبت با دوستانش قصه ی جذابی كه خوانده را تعریف كند. او باید محتوای پیشنهادی ما را بعنوان یك ارزش افزوده در خود ببیند تا به مطالعه علاقه مند شود. مسلماً به دنبال این كارها سطح مطالعه بالا می رود و وضعیت نشر هم در كشور توسعه می یابد. سرانه ی مطالعه در هیچ كشوری یك شبه بالا نمی رود، بلكه به برنامه ریزی های كلان و طولانی مدت نیاز است. چنین كشورهایی برای افزایش سرانه ی مطالعه برنامه های ده ساله با مشاركت رادیو، تلویزیون، آموزش وپرورش و شهرداری ها اجرا كرده اند. ما باید حتماً هزینه ی اولیه ی ترویج فرهنگ مطالعه را بپردازیم و دست كم پنج دقیقه سرانه ی مطالعه را بالا ببریم. رسیدن به این نقطه قدم بسیار بزرگی است.
سرمایه گذاری دراز مدت برای ترویج فرهنگ مطالعهبه عقیده رحماندوست، برنامه ای مثل ترویج فرهنگ مطالعه یك طرح ملی است و نیاز به سرمایه گذاری دراز مدت دارد. چرا؟ زیرا كه تأثیر این فعالیت ها آنی نیست و پس از چهار سال تلاش تازه می فهمیم كه سرانه ی مطالعه پنج دقیقه افزایش یافته است. این تغییر پنج دقیقه ای از نظر اجتماعی خیلی زیاد و مهم است. بنابراین نهادهایی مثل شهرداری باید یك بودجه ی دائم مصرفی برای این كار كنار بگذارند، بودجه ای كه قرار نیست بازده اقتصادی داشته باشد. زمان تعیین هزینه ی فضای سبز پارك ها توقع برگشت هزینه وجود ندارد، در حوزه ی مطالعه هم باید یك بودجه ی مصرفی قابل توجه در نظر گرفته شود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب