گزارش كار در محل؛
پیش بینی جمعیت ایران در 6 سناریو
کار در محل: جمعیت کشور رو به سالمندی می رود و کارشناسان عنوان می کنند برای عبور از چاه جمعیتی، فرصت زیادی نداریم. بنابراین، باید از سیاست های تشویقی افزایش جمعیت به بهترین شکل ممکن استفاده نمود.
به گزارش کار در محل به نقل از مهر، افزایش خانواده های تک فرزندی، تأخیر در ازدواج و…، همچون چالش های پیش رو برای افزایش جمعیت کشور است. موضوعی که در یکی دو سال گذشته به شدت مورد توجه قرار گرفته و کارشناسان حوزه جمعیت اعتقاد دارند که می بایست با تدبیر و روش های کاآمد، مردم را برای فرزندآوری تشویق کرد. هم اکنون حدود ۱۰ میلیون نفر از جمعیت کشورمان را افراد سالمند می سازند که پیشبینی می شود این جمعیت در سالهای آینده چند برابر شده و از طرفی، از جمعیت جوان جامعه کاسته خواهد شد. کاهش جمعیت، بزرگ ترین تهدید برای جامعه ای است که می خواهد در راه توسعه و پیشرفت گام بردارد. بنابراین، لازم است در سیاست های جمعیتی، تغییراتی صورت بگیرد. محمد جواد محمودی مشاور وزیر علوم تحقیقات و فناوری و رئیس کمیته مطالعات پایش سیاست های جمعیتی دبیرخانه شورای انقلاب فرهنگی ضمن اشاره به ساختار و روند جمعیتی ایران و ضرورت تجدید نظر در سیاست های جمعیتی اظهار نمود: این مورد اهمیت ویژه ای دارد چون که ما باید به سمت تجدید نظر در سیاست های جمعیتی می رفتیم و این در شرایطی است که در سالهای گذشته شعار "زندگی بهتر با فرزند کمتر" داده می شد که هم اکنون این سیاست ها را نخواهیم داشت و باید بسیار به سمت سیاست های افزایش فرزندآوری برویم. وی ضمن اشاره به جمعیت کشور برپایه سرشماری سال ۱۳۳۵ اظهار داشت: برپایه آمار، جمعیت در آن زمان حدود ۱۹ میلیون نفر اعلام شده بود و در اوایل انقلاب جمعیت کشور به حدود ۳۵ الی ۳۶ میلیون نفر رسید و این روند ادامه داشت تا جایی که آمار جمعیت کشور در سال ۱۳۸۵ به حدود ۷۰ میلیون نفر رسید.
محمودی افزود: الان جمعیت کشور به حدود ۸۵ میلیون نفر رسیده است. با مروری بر آمار جمعیتی کشور مشخص است که در زمان انقلاب بیشترین تولدها را در کشور داشته ایم در واقع در تاریخ ۱۳۵۷ بیشتر از ۲ میلیون تولد در آن سال ها ثبت شده است و در ادامه آمار و میزان تولدها پس از انقلاب فرآیند کاهشی پیدا می کند و این شرایط تا سال ۱۳۸۰ ادامه پیدا می کند به صورتی که آمار ثبت شده در سال ۱۳۸۰ حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر است. مشاور وزیر علوم تحقیقات و فناوری تصریح کرد: پس از آن باردیگر به تدریج شاهد افزایش تولدها بوده ایم به صورتی که در سال ۸۵ یک میلیون و ۲۵۰ هزار تولد، سال ۱۳۹۵ این آمار به یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر می رسد. وی در ارتباط با چرایی افزایش تولدها از سال ۱۳۸۰ در کشور خاطرنشان کرد: این مساله برمی گردد به زمان ازدواج متولدین سال ۱۳۶۰ و القاعده فرزندآوری آنها و با افزایش تولدها پس از سال ۸۰ مواجه شدیم. که این آمار در سال ۱۳۹۴ به حداکثر خود به رقم یک میلیون ۵۷۰ هزار تولد می رسد و پس از آن مجدداً آغاز به کاهش می کند. محمودی افزود: البته این مساله قابل پیشبینی بود و ما برپایه منابع رسمی که در شورای انقلاب فرهنگی بررسی کردیم پیشبینی می شد که از سال ۱۳۹۵ به بعد تولدها رو به کاهش باشد و متأسفانه از سال ۱۳۹۴ تولدها کاهش پیدا کرده است و تا سال ۱۳۹۹ این فرآیند کاهشی ادامه داشته است که این آمار به یک میلیون و ۱۱۴ هزار رسید. در واقع در بازه زمانی ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۹، ۴۰۰ هزار تولد در کشور کمتر شده است.
رئیس کمیته مطالعات پایش سیاست های جمعیتی دبیرخانه شورای انقلاب فرهنگی با اشاره این که نرخ رشد جمعیت به تدریج کاهش پیدا کرده است، اظهار داشت: در سال ۹۸ برای نخستین بار نرخ رشد جمعیت به زیر یک درصد و در سال ۱۴۰۰ نرخ رشد جمعیت حدود هفت دهم درصد بوده است. ازاین رو نرخ رشد جمعیت به شدت کاهش پیدا کرده و به زیر یک درصد رسیده است. وی افزود: روند ۵۰ ساله ولادت ها به این شکل است که حداکثر تولد سال ۱۳۵۹ حدود دو میلیون و ۳۰۰ هزار تولد داشته ایم و این روند کاسته می شود تا سال ۱۳۸۰ و سپس تولدها افزوده می شود و در ادامه از سال ۱۳۹۴ باردیگر روند کاهشی پیدا می کند.
محمودی ضمن اشاره به کاهش تعداد تولدها اظهار داشت: به صورت طبیعی با کاهش تعداد تولدها نرخ باروری هم کاسته می شود. تعداد فرزندان به ازای هر زن کاسته می شود. همینطور برپایه بند (ج) قانون برنامه اول توسعه اقتصادی - اجتماعی کشور قرار بوده سیاستی را به دنبال بگیریم که نرخ باروری کاهش پیدا کند و در سال ۱۳۶۵ به ازای هر زن، شش و نیم تولد داشتیم که قرار بوده این آمار به چهار نوزاد در سال ۱۳۹۰ برسد. ازاین رو دو هدف داشتیم (کاهش نرخ باروری در سال ۱۳۹۰ به چهار فرزند و کاهش نرخ رشد جمعیتی).
مشاور وزیر علوم تحقیقات و فناوری با اشاره به اینکه بحث سالخوردگی جمعیت مساله مهمی است و اغلب کشورهای جهان درگیر آن هستند، افزود: اتفاقی که افتاده بر مبنای آمار موجود نرخ باروری پس از برنامه اول، در سال ۷۱ به چهار فرزند رسیده و در سال ۸۵ به ۱.۸ و در سال ۹۹ به حدود ۱.۶ رسیده و این در شرایطی است که خط قرمز جمعیتی نباید کمتر از ۲.۱ فرزند باشد و این همان نرخ جایگزینی است که اگر تداوم داشته باشد نرخ جمعیت را منفی هم خواهد نمود. وی در مورد میزان ناخالص تجدید نسل اظهار داشت: اگر این شاخص کمتر از یک شود یعنی یک نفر هم جایگزین وجود ندارد که این شاخص در سال ۹۹، ۷۸ صدم درصد بوده است. محمودی افزود: طبق سناریوهای موجود بین المللی ارزیابی شده که در سال ۱۴۳۰ جمعیت ایران ۹۳ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر شود و تا سال ۱۴۲۵ افزایش جمعیت را تجربه کرده و سپس هرم جمعیتی رو به کاهش برود چون که نرخ باروری زیر خط جایگزین است. رئیس کمیته مطالعات پایش سیاست های جمعیتی دبیرخانه شورای انقلاب فرهنگی با اشاره این که سه استان با بیشترین نرخ افزایش جمعیت روبرو هستند، افزود: در استانهای سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خوزستان بالاترین نرخ مشاهده می شود که به ازای هر زن، دو فرزند است که البته این آمار در ارتباط با آخرین سرشماری سال ۹۵ بوده و الان در همین استان ها هم باروری کم شده است.
وی ضمن اشاره به این که استانهای گیلان، البرز، مازندران، سمنان، تهران و مرکزی هم کمترین نرخ باروری را داشته اند، اظهار داشت: استان تهران هم در آخرین آمار سرشماری نرخ باروری ۱.۳ را داشته اما حالا کمتر از یک شده است. محمودی در ارتباط با میان سالی خاطرنشان کرد: پیشبینی می شود در سال ۱۴۳۰ جمعیت ایران میان سالی سن ۴۵ سال را تجربه کند یعنی نصف جمعیت بالای ۴۵ سال و نسبت دیگر کمتر از ۴۵ سال شود و در این صورت ما با کشورهای سالخورده برابر می شویم.
مشاور وزیر علوم تحقیقات و فناوری اظهار داشت: سرعت رشد سالمندی در ایران چهار و نیم درصد است و این رقم بسیار بالا و خطر ساز خواهد شد.
منبع: كار در محل
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب